Eurobasket 2017 finalinde Slovenya ile Sırbistan, Sinan Erdem Spor Salonu’nda karşılaştı, büyük bir çekişmeye ve heyecana sahne olan mücadeleyi 93-85 kazanan Slovenya, turnuvayı namağlup bitirerek tarihinde ilk kez şampiyonluğa ulaştı.
Slovenya’nın şampiyonluk hikayesi uzun bir yolculuk. Bu uzun yolculuğun başlangıcı okullardaki basketbol eğitimi ve altyapı. Bu yazıda Slovenya’nın şampiyonluğunun altyapı organizasyonları ve eğitim üzerinden bakalım.
Union Olimpija dışında bilinen, uluslararası arenada iddialı bir takımı bile bulunmayan Slovenya, bugün Avrupa Şampiyonu olmayı başardı. Ancak hiç bir başarı tesadüf değil. Slovenya’da basketbol iki bölüme ayrılmaktadır. Birincisi sporu yaşam biçimi olarak yerleştirme amaçlı basketbol. İkincisi ise oyuncu yetiştirmeyi önceliğine alan temel basketbol eğitiminin ötesinde, daha nitelikli olan “quality” etiketli programdır. İlk program direkt okullarla bağlantılıyken, ikincisi ise kulüpler ve federasyonla ilişkilidir. Bununla beraber okul-basketbol federasyonu ve kulüpler arasında kuvvetli bir organik bağ vardır. Bu sayede okulun şema dışında tutulmamasına özen gösterilmiştir.
Slovenya’da okul öncesi eğitim, 1–6 yaş grubunu kapsar ve isteğe bağlıdır. Bu eğitimin amacı, çocuğun fiziksel, zihinsel ve özel yetenekler ile kişilik yönünden gelişimini desteklemektir. Zorunlu eğitim, 6–15 yaş grubunu kapsar ve zorunludur. Bu eğitimin amacı, öğrencilerin ruhsal, duygusal ve sosyal yönden dengeli bir şekilde gelişimini desteklemektir. Önemli nokta basketbol eğitiminin ve idmanlarının sürekli olacak şekilde programlanmasıdır. Böylece öğrencilerin oyuna ilgisi artması ve ders dışı aktivitelerde de sporda birinci tercihinin basketbol olması amaçlanmaktadır. Bu program 1966′dan beri Slovenya Basketbol Federasyonu tarafından düzenlenen okullar arası turnuvalarla da desteklenmektedir. 2000′li yılların başlarından itibaren basketbol, çocuklar ve gençler arasında en popüler spor olmuş ve ilkokul çocuklarının % 60′ından fazlası basketbol yarışmalarına katılmayı tercih etmiştir. Dahası kulüp koçları ek olarak okuldaki spor hocalarına bu konuda destek ve yardım verip onlara bir nevi asistanlık da yapmaktadır. Özetlemek gerekirse okullara tabletleri henüz yok ancak dokunarak, yaparak ve yaşayarak öğrenme Slovenyalılar için daha önemli.
Slovenya altyapı sorumlusu verdiği demeçte; “Basketbol, altyapıda daha zevkli ancak daha zor. Orada kazanmak ve eğitmek bir arada gerçekleşiyor. Ve bunun içinde koçların kafa yormaları gerek. Amaç hem maç kazanmak, hem de, bir değil, tüm çocuklara basketbol öğretmek olmalı.” diyerek bilinçli bir basketbol eğitiminin ana hedef olduğunu belirtiyor.
Bünyesinde tüm altyapı kategorileri ve A takımlar dahil 10 tane milli takım olup, uluslararası yarışmalarda bunların hepsinin ana sponsoru ve destekçisidir. Genç takım seçmelerinde kulüplerle direkt senkronlu çalışılmaktadır ve ana taramalar 13-14 yaşında başlar. Erkeklerde taramalar için 8 bölge tanımlanmış olup, bu sayı kızlarda 4′tür. Seçmelerdeki tüm teknik prosedürler antrenörlere bırakılmıştır. Antrenman teknikleri, yarışmalar, kulüp seçimleri, belirlenen bölgedeki takım seçimleri ve federasyonun düzenlediği kampların organizasyonunu yapmaktadırlar.
Program çerçevesinde Slovenya, 2000′de U-20 kategorisinde Avrupa Şampiyonu olmuştur. Takımda öne çıkan oyuncular Nachbar ve Sani Becirovic’dir. 2002′de U-18 gençlerde Avrupa ikincisi olurken, bu takımdan da Erazem Lorbek ve Vujacic çok önemli yerlere gelmiştir. 2004 ise bir U-20 şampiyonluğu daha gelirken Erazem Lorbek’in yanında bu sefer 86 doğumlu olmasına karşın Goran Dragic vardır. Madalya alamadıkları turnuvalardaki takımlarından da önemli isimler çıkarmaya devam etmişlerdir. 2002′deki U20′den yer alan Beno Udrih çaylak sezonunda Spurs ile şampiyonluk yaşamıştır. Ülkemizde düzenlenen 2006 U20 Avrupa şampiyonasının Bronz madalyalı takımının kilit ismi ise hepimizin yakinen bildiği Emir Preldzic’den başkası değildir. Önemli nokta derece alamadıkları jenerasyonlardan da oyuncu çıkarmayı başarmalarıdır. A takım seviyesinde turnuva devamlılığını sağlamak için bu çok önemli bir püf noktasıdır. 2006 sonrası belki madalya alamadılar ama 1989′lu Zoran Dragic’i, 1990′lı Jaka Blazic’i ve 1992′li Klemen Prepelic’i vizyona sürdüler. Oyun kurucu rotasyonunda Goran Dragic’in etrafını doldurabildiklerini görüyoruz. 2008: L Doncic, Dragic ve babası Sasa Doncic ile Olimpija’nın şampiyonluk kutlamasında 2017: L Doncic, Dragic ile Eurobasket’i kutluyor. Fotoğraf herşeyi açıklar nitelikte. Babadan oğula nesil heralde bunlar…
Fransa, Yunanistan, Letonya, İspanya, Sırbistan gibi takımlarla karşılaştığı turnuvadan namağlup şampiyon olarak ayrılmak ayrı bir başarı hikayesi. Slovenya, elemeler de dahil olmak üzere Eurobasket 2017’de 15 maça çıktı ve bu maçların hepsini kazandı. Slovenya öncesi namağlup şampiyon olan son takım Yugoslavya’ydı. Sırbistan’ın koçu Aleksandar Djordjevic 1995 finalinde 41 sayı atmıştı. EuroBasket 2017’ye kadar Avrupa şampiyonalarındaki en büyük başarısını 2009’da Polonya’da düzenlenen turnuvada 4. olarak elde eden Slovenya, büyük bir başarıya imza atarak altın madalya kazandı. Slovenya’da basketbol piramidi “ Okullar – kulüpler – federasyon” üçlüsünün kuvvetli bağlantısı oluşturmakta.
Slovenya, Sırbistan, Hırvatistan gibi takımların ayrı ayrı güçlerinden anlaşıldığı üzere, Yugoslavya dağılmasa Avrupa şampiyonaları muhtemelen çok zevksiz olurdu.
Nüfusu 2,1 milyon Slovenya’da ortalama yaş: 43,5. Profesyonel 138 basketbol kulübü, 3500 civarı lisanslı oyuncu bulunmakta. Sistem, çalışma, takım ruhu ve mücadele sonrası kazanılan büyük bir zafer. Slovenya hem bireysel olarak hem de takım halinde çok özel bir turnuva geçirdi ve hakettiği şampiyonluğu kazandı.