NBA’in 74 yıllık tarihinde şampiyonluk kupasına en çok eli değmiş takımı olan Boston Celtics, bunu tam 17 kez tekrarlamıştır. Peki, bu başarılarını basketbol tarihinin sayfalarına kazırken bunlarda kimlerin mürekkep izi vardı? Boston Celtics’in kaderini değiştirecek olan Arnold ‘Red’ Auerbach, bu sayfalarda imzası olan ilk isimlerden biriydi. Bob Cousy, Bill Russell, John Havlicek, Larry Bird, Paul Pierce bu oyunculardan sadece birkaçı. Bu efsanevi isimlerin Celtics’in azim dolu tarihindeki yerlerini 1945-1956 ve 1957-1970 arasında aşağıdaki gibi görebiliriz.
1945-1956
Celtics tarihini başlatan isim Walter Brown, Boston’un basketbol takımı olması gerektiğini düşünüyordu ve 1945 yılında Boston Celtics’i kurdu. Ertesi sene de Basketball Association of America’nın (BAA) kurulmasında yardımcı olup ülkede yerel bir basketbol ligi oluşturuldu. Yıl 1949 olduğunda ise ülkenin diğer takımlarının da dahil edildiği ortak bir ligi kuruldu. Bu ligin adı National Basketball Association’dı (NBA).
3 senelik BAA serüveninde herhangi bir başarı elde edemeyen Boston Celtics’de, koç Alvin Julian gönderilip Washington Capitols’da başarılı yıllar geçirmiş Arnold ‘Red’ Auerbach takımın başına getirilmişti. Şüphesiz, kendi bile Boston Celtics ile 15 şampiyonluk yaşayacağını, koç olarak kimsenin yanına bile yaklaşamayacağı rekorlar kıracağını beklemiyordu. Koç Auerback’in oyun felsefesine göre fast-break sayıları ve yarı sahayı hızlı geçmek basketbolun temeliydi. Bu yüzden savunmada da takım olgusuna ve kolay ribaund almaya oldukça önem gösteriyordu. Zaten günümüzde modern basketbolun öncülerinden biri olarak gösteriliyor. NBA tarihinde önemli bir yer elde etmesinin tek sebebi kazandığı şampiyonluklar değildi elbette. NBA’de siyahi oyuncularında oynayabileceğini hatta onların da efsane olabileceğini göstermişti. Bunların ilk örneği Chuck Cooper’dı.
1950’de takıma kolay sayı atabilen Ed Macauley ve 3. Sıradan draft edilen elit pasör Bob Cousey, 1951’de de basketbol zekası yüksek Bill Sharman draft edildi. Böylece takımda koçun aklındaki hızlı oyuna uygun çekirdek kurulmuştu. Bu üçlünün arasında özellikle Cousy ve Koç Auerbach arasında mutuailst bir ilişki vardı. Yıllar ilerledikçe Bob Cousy, koç Auerbach’e şampiyonluklar getirecekti. Koç Auerbach de onu ligin en iyi oyun kurucusu yapacaktı.
Zaman geçtikçe takıma iyi yan parçalar da katılmıştı. Bunlardan ikisi Frank Ramsey ve Jim Loscutoff’du. Koç Auerbach, Frank Ramsey ile oyuna 6. Adam kavramını getirmişti. İlk beşte yer alan Bob Cousy ve Bill Sharman’dan sonra skor yükünü omuzlayan oyuncu olmuştu takımda. Bu sayede diğer kısaların dinlenmelerini de sağlıyordu. Loscutoff ise oyunun savunma tarafı için takıma alınmıştı.
Kâğıt üzerinde her şey mükemmel gözükse de yıl 1956 olduğunda Boston’un hala bir şampiyonluğu dahi bulunmuyordu. Koç Auerbach aksayan parçanın pota altı oyuncusu Ed Macauley olduğunu düşünüyordu. Ama Macauley maç başına 17.5 sayı atıyordu. Nasıl olur da aksayan parça o olurdu? Koçun oyun felsefesine göre pota altı oyuncusunun sayı atmaktan önceki görevi ribaund almaktı ve Macauley bu konuda sınıfta kalmıştı. Maç başına sadece 5.9 ribaund alıyordu. Auerbach gözünü karartmıştı ve 1956’da Macauley ve Cliff Hagan karşılığında, 2.08 boyunda ve NBA’de dengeleri tümüyle değiştirecek Bill Russell’ı takıma dahil etmişti. Artık 13 yıl boyunca kusursuza yakın işleyecek saat çalışmaya başlamaya hazırdı.
Bill Russell savunmanın merkezindeydi ve koç işin savunma kısmını hücumdan daha önemli görüyordu. Çünkü hücumda hızlı sayı atmak için savunmada kolay ribaund alıp topu oyuna hızlı sokması lazımdı. Bill Russell’da bunun tam karşılığıydı. Tabii, 1956 yılında takıma tek katılan yıldız Bill Russell değildi. Boston Celtics’in 21 final ve 17 şampiyonluğunda takımda bulunan eşsiz skorer Tom Heinsohn’da takıma katılmıştı.
1957-1970
1957’den sonra basketbol tarihinde hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktı. Her şey Boston Celtics’in istediği şekilde gerçekleşecekti. Koç Auerbach, takımıyla basketbolun Yenilmezlerini oluşturmuş gibiydi: Fiziği ve rakiplerini korkutmasıyla Bill Russell Hulk’ı, takımı yönlendirmesiyle Bill Sharman Kaptan Amerika’yı, izleyenleri şaşırtan hareketleriyle Bob Cousy Iron-Man’i ve çaylak Tom Heinsohn ise Spiderman’i andırıyordu. İzleyiciler adeta basketbol sahasında takımın ahengini bir sinema kalitesinde izliyordu. 1957’de gelen şampiyonluk başarının habercisiydi. Ardından 1959-66 yılları arasında art arda alınan 8 şampiyonluk (NBA’de hiçbir takım bu rekora yaklaşamadı) ve 1957-69 yılları arasında alınan 11 şampiyonluk…
Zaman hızla akarken Boston’un tarihine geçecek oyuncular gelmeye devam ediyordu. 1957’de çabuk crossoverları ve maç kazandıran şutlarıyla Sam Jones, 1958’de KC Jones, 1960’da Tom Sanders katılmıştı. Üçünün de siyahilerin henüz Amerika’da özgürlüklerini kazanamadıkları yıllarda takıma girmesi Auerbach’ın basketbol, hatta spor tarihini nasıl değiştireceğini gözler önüne seriyordu.
1961 yılında takımın ilk yıldızları yavaş yavaş basketbolu bırakıyordu. Bill Sharman oyunculuk kariyerine nokta koymuştu. Tabii bu süreç içerisinde koç Auerbach takım oyununa oldukça önem veriyordu. Zaten bunu takımın skor dağılımından anlayabiliriz, 15 ile 21 arasında sayı atan 5-6 oyuncusu oluyordu. Bu da Boston’ın neden başarılı olduğunu gösteriyordu. Ayrıca Bill Russell’ın uzun boyuna rağmen atletik özelliklerinin gelişmiş olması ve 2.24 metre kulaç uzunluğuna sahip olması savunmada sürekli ikili sıkıştırma yapılmasına,1×1’de pota altında savunması oldukça iyi olmasına ve kolayca ribaund almasını sağlıyordu.
1962 yılında takıma John Havlicek katıldı. Tabii, onu sadece Celtics draft etmemişti. Aynı yıl NFL’den Cleveland Browns’da draft etmişti. 1962 yılında futbol takımı ile seneyi tamamladıktan sonra Boston Celtics’e odaklanmıştı. Futbol oynaması sayesinde kazandığı sertlik basketbol da çok işine yarayacaktı. Havlicek, takımdaki ilk yıllarında 6. Adam rolünde oynadı, ilerleyen yıllarda ise hem emekli olan yıldızlar hem de yükselen grafiği sayesinde takımın efsanelerinden biri oldu.
Yılların ilerlemesi ile Bob Cousy, Tom Heinsohn gibi yıldızlar da emekli oluyordu. Fakat Boston şampiyonluklarından ödün vermiyordu çünkü eksilen oyuncuların yerini aynı kalite de yeni oyuncular dolduruyordu ve koç Auerbach oyun planından vazgeçmiyordu. Yıl 1964 olduğunda NBA’in ilk Afrikalı-Amerikalı ilk beşi koç Auerbach tarafından oluşturulmuştu. 2 sene sonra da bir diğer ilk gerçekleşecekti. Bill Russell, NBA’deki ilk Afrika-Amerikalı koç oldu, aynı zamanda takımın da bir oyuncusuydu. İlk koçluk senesi başarılı geçmeyen Russell 1968,69 senesinde takımı tekrar şampiyonluğa taşımıştı. 1969 sezonun bitmesi ile Bill Russell da oyunculuk kariyerini bitirdi. Hem Boston Celtics’te hem de NBA’de bir devrin sonu gelmişti. Rakiplerine karşı her iki pota altınıda karartan yıldız oyuncu basketbolu bırakıyordu, varisleri olacaktı fakat hiçbiri onun kadar dominant olmayacaktı.
Mert Uzen
