NBA’de bazı takımlar, oyuncuların gözünde cazip görülmez. Bunun sebebi kentsel gelişmişlik düzeyi, iklim ve hatta bazen medya etkeni dahi olabilir. Örneğin Denver ve Utah, takım simgelerinden veya formalarından da anlaşılacağı üzere, dağlık ve soğuk alanların çokça bulunduğu yerlerden ikisidir. Denver dediğimiz yer Colorado’da bulunan, Rocky Mountain dedikleri sıradağlarının en büyüğü olan, Elbert dağının yakınında kurulmuş, soğuk bir kenttir. Şimdi biz neden Amerika Coğrafyasından girişi yaptık? Bu soğuk yerlere gelmiş, çok sıcak bir ülke, hatta çöl çocuğu diyebileceğimiz bir adamdan bahsetmek için. Tam adıyla Dikembe Mutombo Mpolondo Mukamba Jean-Jacques Wamutombo; yani Dikembe Mutombo.
Demokratik Kongo’lu bir ailenin 12 çocuğundan biri olarak dünyaya gelmiş Mutombo. Afrika’da yıllar boyu izlenen sömürgeci politikadan ötürü bazıları iyi, bazıları çat pat olmak üzere, İngilizce, İspanyolca, Fransızca ve Portekizce konuşabilme yetilerine sahip büyümüş. Lakin genel olarak oradaki halk gibi, fakir bir ailenin çocuğu olması kaçınılmaz bir gerçek. Ama onu diğer insanlardan ayıran bir özellik var ki bu da ilgi çekici ve spora müsait fiziği. Bu durum ona gelecekte farklı yollar çizen yegane sebep. Kendisini, küçüklükten beri entelektüel biri olma hayali sarmış olacak ki USAID dediğimiz yabancılara verilen burs sayesinde, 21 yaşında doktor olma hayaliyle Amerikaya, Georgetown Üniversitesi’ne geldi. Bu dönemde Georgetown’ın basketbol koçu John Thompson, onu görmüş beğenmiş, ben bundan bir canavar yaratabilirim diyerek, onu basketbol takımına aldı. Geldiğinde iyi seviyede bir ingilizcesi yoktu çünkü ingilize onun ikinci diliydi. Zaman zaman bu, takımda problem yaratsa da bu duruma bir yerden sonra herkes alışmıştı. Kolej yıllarında pota altında NBA’de yaptığından çok farklı şeyler yapmayıp, geleni geçeni bloklamak bir numaralı olayı olmuştu Mutombo’nun. E bir de o seneler yanına gelen Alonzo Mourning ile, NCAA’in ikiz kulelerini oluşturmuşlardı.
1991 yılına gelindiğinde, dil bilimlerinden mezun olup NBA draftına katıldı Mutombo. 25 yaşında. Yan ondan 5 yıl sonra gelen Kobe’nin, 4 yıl sonra gelen Garnett’ın 17-18 yaşında katıldığını düşünürsek, biraz yaşlı dememiz çok da yanlış olmaz kendisine. Buna rağmen 4. sıradan Denver’a katıldı. Asıl hikayelerimizden birinin başladığı yer burası. Demokratik Kongolu, ekvator çocuğu bir adam, Denver Nuggets gibi, suyun dökülürken donduğu bir yere gidiyor. Herhangi bir insan için bile cazip olmaması muhtemel olan bu yer, Mutombo için haliyle başta kabus oluyor. Kendisinin bir röportajda dediği şey şuydu; “çöpü çıkartırken yürüdüğüm 20 metre yüzünden, çöplerle evde yaşamayı tercih ederim”. Ama Denver için şöyle bir gerçek de vardı. Bu canavara ve sahada yaptıklarına insanlar gerçekten saygı duyuyordu. Bu belki dışarıdakileri değil ama, insanın içindeki buzları eritmek için gayet yeterli bir sebep. Kendisinin Play-off’ta başarılı sayılabilecek bir şekilde boy gösterdiği bu yerde, 5 sezon boyunca, double double ortalamasına ek olarak, 3.7 blok ortalamasıyla (son sezon 4.5) 2 kez All-Star ve devamında 3 tane daha kazanacağı yılın savunmacısı ödülünün ilki ile Denver kariyerini noktaladı. Sonraki maceraları sırasıyla, Atlanta, Philly, Nets, Knicks, Rockets diye gidiyor. 2009 yılında bıraktığı basketbolu da 4 En İyi Savunmacı, 8 All-Star, 3 blok ve 2 de ribaund krallığı ile tamamladı.
25 yaşında basketbola başlayıp, 43 yaşında bırakmasının yanı sıra kendisi hakkında başka hikayeler de mevcut tabii. Kongo gibi 3. Dünya ülkelerinde nüfusa yazdırma olayı çok olmadığından 5-10 yıl geç yazıldığı iddiası, NBA’e geldiğinde en az 30’du gibi söylentilerin olmasına yol açıyor. Kendisine verilen, geçen seneki Craig Sager ödülünü hatırlarsanız, ülkesine yaptırdığı okullar, bağışlar, Sudan’a yaptırdığı spor kompleksi ve Craig Sager ödülünü almasındaki ana unsur yaptırdığı yüksek donanımlı hastane ile, ne kadar da iyi bir insan olduğunu gözler önüne sermiştir.
Denver’a gittikten sonraki alışma sürecinde, onun kalbi nasıl ısındıysa, karla oynayacak seviyeye gelip bu kadar rahat nasıl alıştıysa, insanların kalbini de öyle ısıtmaya devam ediyor. Saha içinde bir canavar, bloklardan sonra parmağını sallaması bir ritüel. Saha dışında da 2.18’lik bir melek olarak NBA tarihinde çok ayrı bir yere sahip olduğunu bize gösterdi Mutombo.