Bildiğiniz gibi basketbol dünyanın 4 bir yanından ilgi ile takip edilen bir spor. Özellikle NBA’nın global manada yaptığı yatırımlar ve etkinlikler NBA’ya ve dolayısıyla da basketbola olan ilgiyi arttırdı. Son dönemlerde Euroleague de benzer atılımlar yapsa da NBA, basketbolun en çok ilgi gördüğü lig olarak büyümeye devam ediyor. Tabi ki bunda NBA’nın kendi has kuralları, atletik oyuncuları ve Avrupa’nın en iyilerini kendi liglerine dahil etmesinin de büyük katkısı var. Şöyle ki, estetik hareketler, atletik oyuncuların yaptığı smaçlar, akıl dolu asistler ve buzzer-beater’lar müthiş bir seyir keyfi yaratmaktadır. Özellikle bu son saniye basketleri bir de Game-Winner (maç kazandıran) basketler olunca heyecan ve seyir zevkli üst seviyelere çıkıyor. NBA’daki istatistik veriler, kırılamayan ve kırılan NBA rekorlarını da ilgiyi arttırmaktadır. Örnek verecek olursak bu sene Golden State Warriors’ın kırdığı rekor ve kırabileceği rekorlar büyük bir ilgi ile takip ediliyor.
Şimdi madde madde basketbolun nasıl dünyanın en popüler sporu haline geldiğini listeleyelim.
– Bir çok uluslararası oyuncu barındırması
NBA’da zaman içinde Amerikalı olmayan oyuncuların sayısının artması NBA’ya Amerika dışında da büyük ilgi duyulmasını sağlayan etkenlerden biri. Yakın geçmişteki Yao Ming ve kendi ülkemizden örnek verecek olursak Mehmet Okur ve Hidayet Türkoğlu gibi yıldızlar daha büyük kitlelerin NBA’yı takip etmesini sağlamıştır. Şu an Amerikan Ulusal Ligi’nde 101 yabancı oyuncu bulunmaktadır. Bu oyunculardan Tony Parker, Ricky Rubio, Dirk Nowitzki, Marc Gasol, Pau Gasol ve Goran Dragic gibi yıldızlar kendi ülkelerindeki basketbolseverler tarafından da takip edilmektedir.
Bu oyuncuların başarılı olmaları, takımlarının en etkili oyuncuları haline gelmeleri bu ilgiyi daha da arttırdı. Dirk Nowitzki’nin MVP olması, NBA şampiyonluğuna ulaşması ve NBA Kariyeri Boyunca En Çok Sayı Atan Oyuncular listesinde 6. sıraya kadar tırmanması bir çok Almanın NBA’ye ve basketbola ilgi duymasını sağlamıştır.
Hidayet Türkoğlu’nun NBA finallerinde yer alması yine Türkiye’den bir çok kişinin bu spora olan ilgisini arttırmıştır.
– Farklı ülkelerde oynanan NBA maçları
Hem NBA Global Games kapsamında sezon öncesinden hem de sezon içinde resmi lig maçlarının farklı ülkelerde oynanması NBA’ya ve basketbola olan ilgiyi arttırmaktadır. Önceki senelerde NBA takımlarının bir çok kıtada NBA Global Games kapsamında kendi arasında ve gittikleri şehrin takımlarıyla yaptıkları maçlar yoğun ilgi gördü. Çin, Brezilya ve Almanya gibi ülkerde eğlenceli maçlar oynandı. İstanbul’da oynanan Fenerbahçe – Oklahoma City Thunder, Fenerbahçe – San Antonio Spurs ve Fenerbahçe – Boston Celtics maçları büyük ilgi görmüş ve bu sporu takip eden kitleyi arttırmıştır. Geçen sene Mexico City’de oynanan Houston Rockets-Minnesota Timberwolves ve Londra’da oynana Milwaukee Bucks-New York Knicks resmi normal sezon maçları da bu amaçla organize edilmişti.
– Amerika Milli Takımı, Dünya Kupası, Olimpiyatlar ve Eurobasket
Eskiden Amerika milli basketbol takımı yıldız oyuncularından kurulmuyordu. Hatta 80’lerden önce kendi takımlarında çok az süre alan yedek oyuncular bile milli takımda yer alıyordu ama efsane “Dream Team”in Olimpiyatlara katılması ile uluslararası turnuvalara ambargo koyan ABD milli takımı büyük bir ilgi ile izlenir oldu. Artık iyi oyuncularla turnuvalara katılan Amerika Milli Takımı bu spora olan ilgiyi arttırıyor. 12 Dev Adam’ın Amerika ile yaptığı maçları hatırlarsınız.
FIBA Basketbol Dünya Kupası ve Olimpiyat Oyunları’nda hem Amerika’yı hem de kendi milli takımlarını izleyen seyirciler bu organizasyonları 4 gözle bekliyor.
NBA’da 38 farklı ülkeden oyuncu bulunmakta bu oyuncular kendi ülkelerinin en iyi oyuncuları ve kendi milli takımlarında büyük rollere sahipler.
Eurobasket adıyla düzenlenen Avrupa Basketbol Şampiyonası ve diğer kıtaların kendi aralarında düzenlediği turnuvala yoğn ilgi görmekte ve bu spora olan sevgiyi de arttırmaktadır. Son Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda müthiş bir performans sergileyen Pau Gasol sayesinde daha fazla İspanyol bu sporu takip etmeye başlamıştır.
– Sponsorların Oyuncuları Desteklemesi
Özellikle de Adidas ve Nike gibi büyük markaların oyuncularla yaptığı sponsorluk anlaşmaları ve oyuncuları reklamlarda kullanmaları bu oyuncuların hayran kitlesini dolayısıyla da basketbola olan ilgiyi daha da arttıyor. Bu 2 dev markanın Derrick Rose, John Wall, LeBron James, Kevin Durant ve Kyrie Irving gibi yıldızlarla ve Under Armour’un da Stephen Curry ile yaptığı sponsorluk anlaşmaları oyuncuları maddi ve manevi anlamda desteklemektedir.
Michael Jordan’ın sponsorluk, reklam ve marka alanında yaptıklarının basketbola çok büyük katkılar verdiğini kimse inkar edemez. 80’lerde yok satan “Air Jordan” ayakkabıları sadece Nike’a ve Jordan’a değil, basketbola da büyük katkı sağladı. Michael Jordan, dünyanın en popüler sporcusu haline geldi ve daha sonra Coca Cola, Gatorade, Chevrolet ve Mc Donald’s gibi bir çok dünya devi marka ile çalıştı. Jordan’ın ününden faydalanmak isteyen markalar aynı zamanda basketbola da hizmet ediyordu. Jordan’ın 1996 yılında oynadığı “Space Jam” filmi 230 milyon dolardan fazla gişe hasılatına ulaştı.
Jordan’ın basketbolda ve reklamdaki başarısı Amerika’daki sosyal sorunların çözülmesine bile yardım ediyordu. Siyah-beyaz ayrımının bitmesinde onun rolü çok büyük. 2004 yılında Amerika’ya ilk gittiğimde konuştuğum tüm Amerikalılar konu Jordan’a gelince aynı şeyleri sölüyordu. Bir çok şeyi ifade eden aynı cümle herkesin yüreğinden geliyordu : ” Onu hepimiz çok seviyoruz.”
Kobe Bryant’ın Türk Havayolları reklamı; LeBron James’in Sprite ve Kia reklamları; James Harden, Carmelo Anthony ve Antony Davis’in Foot Locker reklamları ve Dwayen Wade ile Kevin Durant’ın Gatorade reklamları günümüzdeki oyuncuların en bilien reklamları arasındadir.
– NBA 2K’nın Geliştirilmesi
NBA 2K oyunu da basketbola ilginin artmasını sağlayan bir diğer etken. Gelişen oyun grafikleri ve görsel anlamda gerçeğe yaklaşan oyun daha çok kişinin bu oyununu oynamasına ve daha çok kişinin bu sporu takip etmesine sebep oluyor.
– NBA’nın TV Yayın Politakası
NBA yönetimi tüm dünya genelinde NBA’ya olan ilginin farkında ve hem daha geniş kitlelere hitap etmek için hem de daha büyük gelirler elde etmek için NBA maçlarını bir çok ülkede yayınlıyor. 2 senedir Türkiye’de NBA yayın haklarını alan şifresiz ve ulusal yayın yapan kanal yok ama dünyanın 4 bir yanında farklı dillerde yayın yapan TV kanalları NBA maçlarını yayınlamaya devam ediyor. Ülkemizde sadece D-Smart üzerinden NBA TV kanalı günde sadece 1 maçı vermektedir.
NBA yönetimi maçları farklı saatlerde yayınlayarak hem bu ligi takip edenlerin birden çok maç izlemesini hem de farklı saat dilimlerindeki izleyicilerin daha kolay maç izlemesini amaçlamaktadır. Özellikle hafta sonları maçlarını daha erken başlatarak dünyanın diğer ucundaki izleyicilerin daha uygun saatlerde maç izlemesini amaçlamaktadır. NBA Christmas maçlarından ilk maç ile son maçın başlama saati arasında 10 buçuk saat fark olmasının nedeni de budur. Böylece daha çok kişi maçları izleyebiliyor ve bu spora olan ilgi de artıyor.
– NBA All-Star Etkinlikleri ve Yarışmaları
NBA’nın en iyi oyuncularının seçildiği NBA All-Star etkinlikleri ve smaç yarışması şüphesiz dünyanın dört bir yanında çok büyük bir ilgi ile izleniyor. All-Star oylamasındaki sonuçlara da baktığımız zaman ne çok kişinin bu organizasyon ile ilgili olduğunu görebiliyoruz. Gösteriye yönelik oynanan basketbol ve yarışmalardaki müthiş hareketler basketbola olan ilgiyi artırmaktadır.
Bu seneki NBA All-Star oylamasının ilk sonuçlarına göre Kobe Bryant, 719.235 oyla en çok oy alan oyuncu oldu.